Ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie

Osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne mogą nie mieć możliwości kierowania swoim postępowaniem, a w interesie ich dobra jest pozbawienie ich możliwości samodzielnego występowania w obrocie cywilnoprawnym. W tym celu można skierować do sądu wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie.

Spis treści:

1. Kogo można ubezwłasnowolnić?
2. Jak ubezwłasnowolnić osobę chorą psychicznie?
3. Częściowe ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie
4. Ile trwa ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie?
5. Jak przebiega postępowanie o ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie?
6. Osoba chora psychicznie przed sądem
7. Pozew przeciwko osobie chorej psychicznie
8. Ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznej – wsparcie kancelarii
9. FAQ

Przyczyny, z jakich można dokonać ubezwłasnowolnienia, określa kodeks cywilny, a należą do nich:

– choroba psychiczna,

– niedorozwój umysłowy,

– innego rodzaju zaburzenia psychiczne, w szczególności pijaństwo lub narkomania.

O ile powodują one niemożność samodzielnego kierowania swoim postępowaniem przez osobę dotkniętą powyższymi przyczynami. Co istotne, warunkiem ubezwłasnowolnienia jest ukończenie 13 roku życia.

Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku o ubezwłasnowolnienie do sądu okręgowego, w obszarze którego mieszka osoba chora psychicznie lub w obszarze, w którym ma miejsce pobytu. Dla skuteczności złożenia wniosku ważne jest, aby złożyła go uprawniona osoba, tj. małżonek, krewni w linii prostej, rodzeństwo albo przedstawiciel ustawowy osoby, której dotyczy ubezwłasnowolnienie.

Należy pamiętać, że wniosek o ubezwłasnowolnienie jest pismem inicjującym postępowanie, dlatego musi spełniać wymogi formalne pierwszego pisma w sprawie, określone przepisami prawa cywilnego. Kancelaria prowadzi postępowania przed sądem i reprezentuje klientów.

Ubezwłasnowolnienie może być całkowite lub częściowe. W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego, chory ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, a do zaciągania przez niego zobowiązań lub rozporządzania prawem, potrzebna jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego. Ubezwłasnowolnienie częściowe jest właściwym rozwiązaniem, gdy chory potrzebuje jedynie pomocy w prowadzeniu swoich spraw. W przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego, chory nie może dokonywać skutecznie czynności prawnych. Więcej o ubezwłasnowolnieniu całkowitym można przeczytać na blogu.

To pytanie często zadawane przez klientów kancelarii. Niestety nie ma na jednoznacznej odpowiedzi. W zależności od sądu i stopnia skomplikowania danej sprawy o ubezwłasnowolnienie, trwają zazwyczaj od kilku do kilkunastu miesięcy. Można jednak przyspieszyć postępowanie, składając odpowiednio przygotowany wniosek o ubezwłasnowolnienie. Ważne, żeby uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające konieczność ubezwłasnowolnienia, przedkładając zaświadczenia od psychiatry lub neurologa. W sprawie o ubezwłasnowolnienie istotna jest również dostępność biegłych sądowych, którzy wydają opinię w każdej sprawie o ubezwłasnowolnienie. Sąd wyznacza biegłych i zakreśla im termin na złożenie opinii o uczestniku postępowania. Zazwyczaj biegli potrzebują kilku miesięcy na sporządzenie opinii i dostarczenie jej do sądu. Wniosek należy również opłacić. Opłata sądowa od wniosku o ubezwłasnowolnienie w 2025 roku wynosi 100 zł.

W przypadku ubezwłasnowolnienia sąd na rozprawie wysłuchuje osobę, której dotyczy wniosek. Wysłuchanie odbywa się w obecności biegłego psychologa i psychiatry lub neurologa, którzy wydają opinię na temat stanu zdrowia osoby, która ma być ubezwłasnowolniona. Jeśli stan zdrowia nie pozwala osobie stawić się w sądzie, sąd może ją wysłuchać w miejscu pobytu. Po wysłuchaniu i sporządzeniu opinii przez biegłych, sąd dokonuje oceny zgromadzonego materiału dowodowego i wydaje postanowienie. Przepisy prawa przewidują możliwość zmiany lub uchylenia orzeczenia w zależności od stanu zdrowia osoby, której dotyczy.

W sprawach o ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie, osoba ta jest uczestnikiem postępowania i ma prawa przysługujące stronie postępowania. Oznacza to, że może składać wnioski do sądu czy ustanowić pełnomocnika. Sąd doręcza takiej osobie pisma procesowe, chyba że po pierwszej rozprawie uzna, że ze względu na stan zdrowia takie doręczenia są bezcelowe i wyznaczy dla takiej osoby doradcę tymczasowego na czas trwania postępowania.

Osoba chora psychicznie zachowuje pełną zdolność procesową, chyba że zostanie ubezwłasnowolniona. Oznacza to, że do czasu ubezwłasnowolnienia ma ona możliwość do dokonywania we własnym imieniu czynności przed sądem zarówno jako powód jak i pozwany.

Zastanawiasz się nad złożeniem wniosku o ubezwłasnowolnienie bliskiej osoby, cierpiącej na chorobę psychiczną i potrzebujesz wsparcia prawnego? Zapraszamy do konsultacji prawnych, gdzie podejdziemy do Twojego przypadku indywidualnie. Dodatkowo kancelaria specjalizuje się w prawie rodzinnym, prawie spadkowym oraz mediacjach. Naszą kancelarię wyróżnia kompleksowa pomoc prawna, dzięki której nasi klienci czują się zaopiekowani oraz empatia w trudnych sprawach takich jak ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie. Zapraszamy do kontaktu: kancelaria@skubiszynska.pl lub telefonicznie: +48 695 703 504.

W tej części odpowiadam na najważniejsze i najczęściej pojawiające się pytania dotyczące ubezwłasnowolnienia osoby chorej psychicznie — jakie warunki muszą być spełnione, jak wygląda procedura sądowa oraz kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie. Dzięki temu lepiej zrozumiesz, kiedy i w jaki sposób można podjąć skutecznie działania prawne zmierzające do ubezwłasnowolnienia osoby chorej psychicznie.

Jak złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie?

Wniosek o ubezwłasnowolnienie w formie pisemnej należy złożyć do sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu osoby chorej.

Czy można szybko ubezwłasnowolnić osobę chorą psychicznie?

Ubezwłasnowolnienie osoby chorej psychicznie w mniej już pół roku można obecnie uznać za spory sukces, z uwagi na tempo prac sądów. Aby przyspieszyć sprawę należy zadbać o złożenie kompletnego wniosku pozbawionego braków formalnych i dowodów uprawdopodabniających nasze stanowisko.

Czy można ubezwłasnowolnić osobę chorą na schizofrenię?

Schizofrenia jest chorobą psychiczną i jako taka może być przyczyną wniosku o ubezwłasnowolnienie.

Czy można ubezwłasnowolnić osobę chorą psychicznie?

Tak. Choroba psychiczna sprawiająca, że osoba nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem jest obok niedorozwoju umysłowego i innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii przesłanką do ubezwłasnowolnienia.

Kto może ubezwłasnowolnić osobę chorą psychicznie?

Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;

2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;

3) jej przedstawiciel ustawowy.

Kto jest uczestnikiem postępowania o ubezwłasnowolnienie?

Uczestnikami postępowania o ubezwłasnowolnienie są z mocy samego prawa prócz wnioskodawcy:

1) osoba, której dotyczy wniosek;

2) jej przedstawiciel ustawowy;

3) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.

Postępowanie toczy się z udziałem prokuratora. Organizacje pozarządowe, do których zadań statutowych należy ochrona praw osób niepełnosprawnych, udzielanie pomocy takim osobom lub ochrona praw człowieka, mogą wstąpić do postępowania w każdym jego stadium.