Jeśli nie ubezwłasnowolnienie, to co?

Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało projekt zmian w przepisach o ubezwłasnowolnieniu, który usuwa z kodeksu cywilnego pojęcie ubezwłasnowolnienia. Ubezwłasnowolnienie ma zostać zastąpione modelem wspieranego podejmowania decyzji.

W aktualnym stanie prawnym osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego, całkowicie ustanawia się opiekę. Więcej na temat aktualnych zasad ubezwłasnowolnienia można przeczytać tutaj.

Projekt ustawy przewiduje udzielanie wsparcia przez kuratorów: reprezentujących i wspierających.

Kurator reprezentujący został przewidziany dla wsparcia osób, które nie mogą chronić swoich interesów i w związku z tym są pozbawione zdolności do czynności prawnych w określonych sprawach. W takiej sytuacji kurator reprezentujący będzie działał w imieniu osoby potrzebującej wsparcia.

Kurator wspierający będzie pomagał w prowadzeniu wszelkich spraw, spraw określonego rodzaju albo doraźnej pomocy w załatwieniu konkretnej sprawy, jednak osoba potrzebująca wsparcia zachowa w pełni autonomię decyzyjną.

Kurator będzie ustanawiany przez sąd na czas nie dłuższy niż 5 lat.

Pełnomocnictwo rejestrowe będzie mogło zostać udzielone do dokonywania określonych czynności prawnych, w sytuacji gdyby mocodawca utracił w przyszłości zdolność do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem. Jego udzielenie nie wymaga udziału sądu, jednak wymagana będzie forma aktu notarialnego i wpisu do rejestru pełnomocnictw.

Szczególnym rodzajem pełnomocnictwa rejestrowego jest pełnomocnictwo medyczne. Ustawodawca przewiduje umocowanie do poszczególnych czynności tak, aby najpełniej oddać wolę pacjenta. Projekt przewiduje również pełnomocnictwo o charakterze rodzajowym, jak na przykład zbiorcza zgoda na czynności składające się na bieżącą opiekę nad osobą niedołężną i niezdolną do podejmowania decyzji.

Umowa asysty prawnej ma regulować relacje między zlecającym asystę a asystentem prawnym i będzie zawierana w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Rolą asystenta prawnego ma być wsparcie w wykonywaniu zdolności do czynności prawnych przy prowadzeniu określonych w umowie własnych spraw osoby zlecającej asystę prawną. Projekt ustawy odwołuje się do dobrych obyczajów, którymi powinny kierować się strony przy realizacji umowy.

Jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy sąd prawomocnie orzekł o ubezwłasnowolnieniu, w dniu wejścia w życie ustawy:

1) osoby ubezwłasnowolnione całkowicie stają się osobami wspieranymi i dotychczasowy opiekun prawny staje się z mocy prawa, na okres 5 lat, tymczasowym kuratorem reprezentującym do prowadzenia wszelkich spraw w imieniu osoby, dla której został ustanowiony;

2) osoby ubezwłasnowolnione częściowo stają się osobami wspieranymi i dotychczasowy kurator dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo staje się z mocy prawa, na okres 5 lat, tymczasowym kuratorem reprezentującym do prowadzenia spraw określonego rodzaju – upoważnionym do wyrażania zgody na czynności prawne dokonywane przez osobę, dla której został ustanowiony i w zakresie wynikającym z orzeczenia sądu o ustanowieniu kuratora dla osoby częściowo ubezwłasnowolnionej.

Projekt ustawy jest na etapie opiniowania, zatem ostateczny kształt przepisów może jeszcze ulec zmianie.

Potrzebujesz wsparcia w zaopiekowaniu się sprawami osoby chorej psychicznie lub zastanawiasz się nad złożeniem wniosku o ubezwłasnowolnienie i potrzebujesz wsparcia prawnego? Zapraszam do kontaktu: kancelaria@skubiszynska.pl lub telefonicznie: +48 695 703 504. Prowadzę postępowania o ubezwłasnowolnienie przed sądem oraz udzielam porad prawnych na etapie przedsądowym.