Zadatek a zaliczka

Zarówno zadatek, jak i zaliczka pojawiają się w zawieranych w życiu codziennym umowach i służą zabezpieczeniu wykonania umowy. Czym jednak różnią się te pojęcia i jakie praktyczne konsekwencje płyną z użycia ich w umowie? Na te i inne pytania odpowiedź w niniejszym artykule.

Definicja zadatku zawarta została w kodeksie cywilnym, zgodnie z którym zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

W praktyce, zadatek ma dyscyplinować obie strony umowy do jej wykonania, ponieważ jeśli strona dająca zadatek nie wykona zobowiązania, druga strona będzie mogła zachować, natomiast jeśli to strona przyjmująca zadatek nie wykona umowy, będzie musiała zwrócić dwukrotność zachowku.

W takiej sytuacji zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała. Jeśli natomiast z uwagi na charakter umowy takie zaliczenie nie jest możliwe, zadatek ulega zwrotowi.

W razie rozwiązania umowy zadatek powinien być zwrócony, a obowiązek zapłaty sumy dwukrotnie wyższej odpada. To samo dzieje się w przypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.

Zaliczka to część świadczenia uiszczana przed wykonaniem umowy, najczęściej spotykana w umowach na wykonanie określonych usług. Ma ona zabezpieczyć wykonawcę (stronę otrzymującą zaliczkę) poprzez zapewnienie mu z góry części wynagrodzenia. Wysokość zaliczki strony ustalają poprzez wskazanie konkretnej kwoty lub procentowej wartości całego zobowiązania.

To co charakterystyczne przy zaliczce, to obowiązek jej zwrotu, w przypadku niewykonania umowy. Nie ma jednak obowiązku zwrotu jej dwukrotności. Jeśli umowa została wykonana, standardowo zaliczka podlega zaliczeniu na poczet wynagrodzenia.

Co istotne, w przypadku gdy strona zobowiązana do wykonania świadczenia zwleka z jego wykonaniem, powinna wyznaczyć tronie zobowiązanej dodatkowy termin i dopiero później żądać zwrotu zaliczki.

Żeby odpowiedzieć na tak postawione pytanie należy w pierwszej kolejności zastanowić się na czym nam zależy i po której stronie umowy występujemy. Zadatek z uwagi na obowiązek jego zwrotu stronie go płacącej, w wysokości dwukrotności (w określonych przypadkach) jest bardziej rygorystycznym zabezpieczeniem. Niezależnie jednak od tego, czy zdecydujemy się na zadatek czy zaliczkę, istotne jest, aby dobrzy zrozumieć ich konsekwencje i świadomie zdecydować się na jedną z opcji.

Jeśli masz wątpliwości jak skonstruować zapis dotyczący zadatku lub zaliczki w swojej umowie zapraszam do kontaktu mailowego: kancelaria@skubiszynska.pl lub telefonicznego: 695 703 504. Wspieram klientów w zakresie tworzenia i weryfikacji umów. Więcej informacji na temat moich usług można znaleźć tutaj.