Zmiany w rozwodach 2024 i 2025 – czy będzie trudniej uzyskać rozwód?

Ministerstwo sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji przepisów dotyczących rozwodów. W mediach zawrzało a na niektórych małżonków padł blady strach, że ziszczą się słowa małżeńskiej przysięgi o miłości do grobowej deski. Czy jest się czego obawiać i co w praktyce będą oznaczać zmiany?

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że nie jest znane ostateczne brzmienie przepisów ani termin ich wejścia w życie. Projekt ustawy jest na etapie opiniowania, dlatego finalny kształt przepisów może się zmienić. Najwięcej kontrowersji budzi informacja o obowiązkowym postępowaniu informacyjnym, które ma poprzedzać rozpoczęcie procesu rozwodowego. Zgodnie z projektem, jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, postępowanie o rozwód lub separację będzie poprzedzone rodzinnym postępowaniem informacyjnym. Celem tego postępowania jest pojednanie małżonków, a także m.in. uświadomienie małżonkom społecznych skutków rozpadu małżeństwa oraz pouczenie o działaniach, które małżonkowie powinni podjąć dla utrzymania małżeństwa. Kto będzie prowadził postępowania informacyjne? Zgodnie z projektem może to być sędzia, referendarz sądowy, urzędnik sądowy, asystent sędziego lub stały mediator.

W obecnej wersji projektu, zmienione przepisy mają zacząć obowiązywać 6 miesięcy po ich ogłoszeniu.

Zgodnie z projektem, warunkiem wszczęcia postępowania rozwodowego ma być dołączenie do pozwu postanowienia o umorzeniu postępowania informacyjnego lub wyjaśnienie przyczyn jego nieprzeprowadzenia. Niespełnienie tego warunku będzie traktowane jako brak formalny i będzie skutkować zwrotem pozwu. To jedna z większych planowanych zmian w rozwodach w 2024 roku.

Obecnie, mimo że małżonkowie nie muszą brać udziału w postępowaniu informacyjnym, sąd może w pewnych sytuacjach odmówić rozwodu. Zgodnie z aktualnymi przepisami, sąd może odmówić rozwodu w następujących sytuacjach:

1. jeżeli między małżonkami nie nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego
2. jeżeli wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków
3. jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego
4. jeżeli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego

Przed skierowaniem sprawy do sądu warto przeanalizować, czy nie występują negatywne przesłanki udzielenia rozwodu. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem. Odmowa rozwodu przez sąd może istotnie pokrzyżować plany życiowe zainteresowanych rozwodem. Z tego też powodu warto powierzyć prowadzenie postępowania rozwodowego doświadczonemu radcy prawnemu specjalizującym się w prawie rodzinnym.

Pozew o rozwód jest ważnym pismem inicjującym cały proces rozwodowy. Jego właściwe przygotowanie jest istotnym warunkiem skuteczności uzyskania satysfakcjonującego wyroku. O tym, od czego zacząć przygotowania do rozwodu można przeczytać na moim blogu. Jedną z pierwszych rzeczy w przygotowaniach do rozprawy jest określenie przyczyn rozwodu. Wśród pojawiających się w praktyce powodów można wskazać:

• niezgodność charakterów
• chorobę alkoholową
• uzależnienie od hazardu
• problemy finansowe oraz nieporozumienia na tle finansów
• niewierność małżeńską
• naganny stosunek do członków własnej rodziny
• długą i przeciągającą się nieobecność
• długotrwały brak kontaktów fizycznych
• przemoc fizyczną i psychiczną

Przy określaniu przyczyn rozwodu warto również zwrócić uwagę na to, jakie sytuacje mogą skutkować odmową udzielenia rozwodu. Do odmowy orzeczenia o rozwodzie może dojść jeśli jednym z głównych argumentów będzie:

• choroba współmałżonka
• obniżenie standardu życia
• utrata zatrudnienia przez jednego ze współmałżonków

Jeśli daje zastanawiasz się nad przyczynami rozpadu małżeństwa i chcesz wnieść o rozwód z orzeczeniem o winie to zapraszam na mój blog.

Należy mieć świadomość, że do pozwu rozwodowego należy dołączyć odpowiednie dokumenty. Zawsze jest to skrócony odpis aktu małżeństwa, a w przypadku wspólnych małoletnich dzieci również ich akty urodzenia. Jeśli pozew rozwodowy zawiera żądanie zasądzenia alimentów, należy zgromadzić dokumenty potwierdzające wysokość ponoszonych na dziecko wydatków oraz potwierdzających nasze zarobki (zaświadczenie o zarobkach czy PIT za miniony rok). W przypadku gdy pozew zawiera żądanie rozwodu z orzeczeniem o winie, okoliczność winy małżonka powinna zostać odpowiednio udokumentowana. Więcej na temat działań zmierzających do rozpoczęcia postępowania rozwodowego znajdziesz we wpisie na blogu z 2024 roku.

Dnia 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego przyjęła projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który wyklucza orzekanie o winie w sprawach o rozwód i separację. W uzasadnieniu projektu czytamy: „Orzekanie o winie generuje lub wzmaga konflikty, które stanowią zagrożenie dla dobra wspólnych małoletnich dzieci stron oraz utrudniają wypracowanie porozumienia wychowawczego i pojednanie się rodziców, zarówno przed postępowaniem rozwodowym, w jego trakcie, jak i po rozwodzie”. Jako inny argument przemawiający za odstąpieniem od orzekania o winie wskazano m.in. zaniechanie oceny intymnych aspektów życia małżonków.

Orzeczenie o winie zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami pozwala dochodzić od byłego małżonka alimentów. Jeżeli jeden z małżonków został uznany przez sąd za wyłącznie winnego rozkładu małżeństwa, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd może zasądzić alimenty na rzecz małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Jeśli projektowane zmiany wejdą w życie, istotnie zmienione zostaną zasady orzekania alimentów na rzecz byłego małżonka, ponieważ przy ich orzekaniu sąd nie będzie już odwoływał się do winy rozkładu pożycia, lecz istotne znaczenie przywiązywał do zasad współżycia społecznego. Po rozwiązaniu małżeństwa co do zasady każdy z rozwiedzionych małżonków powinien utrzymywać się samodzielnie a nowe zasady alimentacji po rozwodzie mają na celu ochronę ekonomicznie słabszego małżonka, którego sytuacja majątkowa po rozwodzie ulegnie pogorszeniu. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 60 k.r.o: Małżonek rozwiedziony, który na skutek rozwiązania małżeństwa nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego, mającego istotnie większe możliwości zarobkowe i majątkowe, przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania tych potrzeb, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego (obowiązek alimentacyjny po rozwodzie). 

Projekt przewiduje również możliwość zastąpienia alimentów po rozwodzie jednorazowym świadczeniem – zapłatą oznaczonej sumy pieniężnej. 

Kolejną spodziewaną konsekwencją zmian ustawowych jest skrócenie czasu trwania postępowań rozwodowych. Orzeczenie o winie zazwyczaj wiąże się z koniecznością przeprowadzenia rozbudowanego postępowania dowodowego, co zajmuje czas. 

Projekt ustawy przewiduje wejście w życie zmian po 6 miesiącach od ogłoszenia. Zanim do tego jednak dojdzie, projekt musi przejść cała drogę legislacyjną, stąd zmian nie należy spodziewać się zbyt szybko.

Czy w 2025 roku można rozwieść się online? Co do zasady nie, a przynajmniej nie wszystko da się załatwić zdalnie. Zgodnie ze znowelizowaną treścią art. 154 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, przepisów o posiedzeniu zdalnym nie stosuje się do posiedzeń odbywających się przy drzwiach zamkniętych, a do takich właśnie należą sprawy o rozwód. Ustawodawca przewidział tutaj jeden wyjątek i dopuścił możliwość rozprawy zdalnej o ile wszyscy uczestnicy czynności przebywają w budynkach sądowych. W praktyce oznacza to, że dopuszczalna jest rozprawa zdalna w sprawie o rozwód, jeśli wszyscy uczestnicy będą się łączyć z budynku sądowego, a nie np. z domu czy kancelarii pełnomocnika.

Powyższe nie oznacza jednak, że nie można pojąć próby przeprowadzenia części dowodów w trybie zdalnym, np. przesłuchania świadków. Taka próba ma szanse powodzenia jeśli wykażemy, że w istotny sposób przyspieszy to rozpoznanie sprawy lub przyczyni się znacznie do zaoszczędzenia kosztów. Wyjściem z sytuacji może być również złożenie przez obie strony postępowania zgodnego wniosku o publiczne rozpoznanie sprawy, o ile sąd uzna, że jawność nie zagraża moralności. Wtedy omijamy przepisy dotyczące posiedzeń przy drzwiach zamkniętych.

Warto jednak pamiętać, że poza rozprawami, proces rozwodowy wymaga dopełnienia szeregu formalności, poczynając od pozwu rozwodowego. Czy przygotowanie pozwu rozwodowego online jest możliwe? Zlecenie prac nad pozwem rozwodowym online jest jak najbardziej możliwe. Komunikacja z pełnomocnikiem może odbywać się elektronicznie, co pozwala często zaoszczędzić czas. Dotyczy to również późniejszych etapów postępowania, jak np. uzyskanie odpisu wyroku rozwodowego. Można zlecić pełnomocnikowi uzyskanie odpisu wyroku rozwodowego online, a pełnomocnik zajmie się kontaktem z sądem.

Jeżeli rozważasz rozwód i potrzebujesz porady, jak przebiega rozwód krok po kroku, zapraszamy do kontaktu z radcą prawnym. Mam doświadczenie w sprawach z uwzględnieniem prawa rodzinnego i opiekuńczego. Kancelaria ze Swarzędza wspiera klientów na każdym etapie postępowania sądowego. Pomagamy klientom w pozwach o alimenty. Świadczymy pomoc prawną dla klientów ze Swarzędza, Poznania, Zalasewa i okolic. Na bieżąco obserwujemy zmiany w rozwodach w 2025 roku.

W razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu telefonicznego: +48 695-703-504 lub mailowego: kancelaria@skubiszynska.pl