Zmiany w prawie spadkowym w 2023 roku

Jeśli poszukujesz informacji o zmianach w prawie spadkowym, to jesteś w dobrym miejscu. 15 listopada 2023 roku weszły w życie zmiany w zakresie m.in. kręgu spadkobierców ustawowych. Celem nowelizacji jest usprawnienie postępowań spadkowych i zwiększenie ochrony spadkobierców. Poniżej opis najistotniejszych zmian.

Jedna z większych zmian w prawie spadkowym dotyczy sytuacji, gdy spadkobierca może być uznany za niegodnego dziedziczenia. Dotychczas prawo przewidywało trzy sytuacje, gdy sąd mógł uznać spadkobiercę za niegodnego dziedziczenia, tj.:

1. Gdy dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy.
2. Gdy podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności.
3. Gdy umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Nowelizacja dodała do tej listy kolejne dwie okoliczności. Chodzi o sytuacje, w której spadkobierca uporczywie uchylał się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego lub uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą.

Nowe przepisy ograniczyły również listę osób, które mogą ubiegać się o spadek z mocy ustawy. Stryjeczne wnuki nie będą już dziedziczyć jako spadkobiercy ustawowi. Wprowadzone zmiany ograniczają dziedziczenie zstępnych dziadków wyłącznie do ich dzieci oraz wnuków. Jeśli poszukujesz informacji o zasadach dziedziczenia informacje znajdziesz w artykule na blogu o dziedziczeniu testamentowym i ustawowym.

Kolejną zmianą, którą wprowadziła nowelizacja przepisów są zasady odrzucenia spadku w imieniu małoletniego dziecka. Przed zmianą odrzucenie spadku w imieniu dziecka w praktyce nastręczało problemów, ponieważ rodzice dla skutecznego złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku musieli uprzednio uzyskać zgodę sądu opiekuńczego na czynność przekraczającą zwykły zarząd. Z uwagi na obłożenie sądów, zdarzało się, że uzyskanie tej zgody nie było w praktyce możliwe przed upływem sześciomiesięcznego terminu na odrzucenie spadku. Od 15 listopada 2023 roku, jeżeli dziecko jest powołane do dziedziczenia wskutek uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, to czynność polegająca na odrzuceniu spadku w imieniu dziecka przez rodzica co do zasady nie wymaga zezwolenia sądu opiekuńczego. Z pewnością pozwoli to znacznie usprawnić proces odrzucania spadku w imieniu małoletnich dzieci.

Nowelizacja dodaje również do kodeksu cywilnego przepis, zgodnie z którym jeżeli złożenie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zezwolenia sądu, bieg terminu do złożenia oświadczenia ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego w tym przedmiocie.

Postępowania spadkowe potrafią trwać latami. Wprowadzona nowelizacja daje szansę na usprawnienie niektórych ich aspektów. Z pewnością pozytywnie należy ocenić wprowadzenie do kodeksu cywilnego art. 1015 § 1(2), zgodnie z którym bieg terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu albo odrzucenie spadku ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania sądowego w przedmiocie uzyskania zezwolenia sądu na jego złożenie. Stanowi to odzwierciedlenie wypracowanej już praktyki sądów w tym zakresie. Rozszerzenie przesłanek uznania za niegodnego dziedziczenia jest odpowiedzią na coraz częściej występujące sytuacje w rodzinach, jednak należy pamiętać, że niegodność dziedziczenia nie występuje z mocy prawa i musi zostać stwierdzona przez sąd.

Kancelaria świadczy usługi z zakresu prawa spadkowego, w tym wspiera klientów postępowaniach o stwierdzenie nabycia spadku. Naszych klientów prowadzimy przez cały proces nabycia i działu spadku w ramach postępowania sądowego, mediacji jak i indywidualnych konsultacji prawnych. Na bieżąco śledzimy zmiany w prawie spadkowym, by skutecznie doradzać naszym klientom. Jeśli jesteś przed decyzją o przyjęciu spadku, to zapraszam Cię do przeczytania artykułu o tym, co powinien zawierać wniosek o nabycie spadku. Dla naszych klientów prowadzimy również sprawy z zakresu zachowku.

Jeśli chcesz skorzystać z konsultacji prawnych lub zostałeś spadkobiercą ustawowym albo testamentowym, to zapraszam do kontaktu mailowego: kancelaria@skubiszynska.pl lub telefonicznego: 695 703 504. Reprezentuję klientów z Poznania, Swarzędza, Zalasewa i okolic.